(14 สิงหาคม 2568) ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ กรุงเทพฯ – ในงาน อว.แฟร์ 2568 นักวิจัยจากศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เข้ารับประกาศนียบัตรแสดงความยินดีจากกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ใน “พิธีมอบประกาศนียบัตรแสดงความยินดีแก่นักประดิษฐ์และนักวิจัยไทยที่ได้รับรางวัลจากเวทีนานาชาติ (Internationally Outstanding Inventors Awards Ceremony)” ซึ่งจัดโดย สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) โดยมี ดร.กัลยา อุดมวิทิต รองผู้อำนวยการ สวทช. พร้อมด้วยคณะผู้บริหารและเพื่อนพนักงาน ร่วมแสดงความยินดีแก่นักวิจัย สวทช. จากศูนย์ไบโอเทค กับ 3 ผลงานด้านเทคโนโลยีชีวภาพ ที่เข้ารับประกาศนียบัตรในครั้งนี้ ได้แก่
- ดร.เบญจรัตน์ บรรเทิงสุข ในฐานะหัวหน้าคณะผู้ประดิษฐ์/ผู้วิจัยของผลงานเรื่อง “EcoXOS: กระบวนการผลิตไซโลโอลิโกแซ็กคาไรด์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม” ซึ่งได้รับรางวัลเหรียญทอง (Gold Medal) จากเวทีนานาชาติ The 36th International Invention, Innovation & Technology Exhibition (ITEX 2025) ระหว่างวันที่ 29 – 31 พฤษภาคม 2568 ณ กรุงกัวลาลัมเปอร์ สหพันธรัฐมาเลเซีย
ทีมวิจัยนำโดย ดร.เบญจรัตน์ บรรเทิงสุข (หัวหน้าคณะทีมวิจัย) รองศาสตราจารย์ ดร.หทัยกาญจน์ เลกากาญจน์ นางสาวเกดสุดา เอี้ยววิริยะสกุล นางสาวภาวรินทร์ บลทอง นายดารัณ โปร่งจิต นางสาวเกตุวดี บุญญาภากร ดร.ศรีสกุล ตระการไพบูลย์ และ ดร.วีระวัฒน์ แช่มปรีดา
ผลงาน EcoXOS มีความโดดเด่นคือ ใช้ระบบเอนไซม์ที่มีความจำเพาะสูง สามารถกำหนดความยาวของผลิตภัณฑ์ XOS ได้อย่างแม่นยำ ผลิตภัณฑ์ที่ได้มีความบริสุทธิ์สูง จากผลการทดสอบคุณสมบัติพบว่า XOS ที่ผลิตขึ้นมีคุณสมบัติเป็นพรีไบโอติกโดยสามารถทนต่อการถูกย่อยในระบบทางเดินอาหารผ่านระบบจำลองลำไส้ใหญ่ของมนุษย์ได้ดี ที่สำคัญระบบเอนไซม์ใน EcoXOS สามารถประยุกต์ใช้กับวัตถุดิบที่หลากหลายทั้งในกลุ่มฟางข้าว ชานอ้อยและใบอ้อย เพื่อลดการเผาชีวมวลในแปลงเกษตรและเพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับวัสดุเหลือใช้จากอุตสาหกรรมเกษตร
- ดร.วันเสด็จ เจริญรัมย์ ในฐานะผู้วิจัยผลงานเรื่อง “ทีบี – ไลโอแอมป์ – ชุดตรวจวัณโรคแบบผงแห้งจากการป้ายลิ้นหรือใช้เสมหะ” ซึ่งได้รับรางวัลเหรียญเงิน (Silver Medal) จากเวทีนานาชาติ International Exhibition of Inventions Geneva 2025 ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 9 – 13 เมษายน 2568 ณ กรุงเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์
เป็นผลงานจากทีมวิจัยเทคโนโลยีวิศวกรรมชีวภาพและการตรวจวัด กลุ่มวิจัยเทคโนโลยีการตรวจวินิจฉัยและการค้นหาสารชีวภาพ ไบโอเทค ประกอบด้วย ดร.วันเสด็จ เจริญรัมย์ นางวรรณสิกา เกียรติปฐมชัย นางสาวญาดา องค์ชาญชัย และนางสาวมัลลิกา แก้วโยธา ร่วมกับคณะวิจัยจากคณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด สหราชอาณาจักร มหาวิทยาลัยนางาซากิ ประเทศญี่ปุ่น และ SLH – NU Research and Training Collaborating Center โรงพยาบาลซานลาซาโร ประเทศฟิลิปปินส์
ผลงาน TB – LyoAmp เป็นการพัฒนาชุดตรวจวินิจฉัยเชื้อวัณโรคด้วยเทคนิคแลมป์แบบผงแห้ง (Freeze Dried LAMP) ร่วมกับ ATK-like Cassette Test โดยชุดตรวจดังกล่าวประกอบด้วยเทคนิคต่าง ๆ 4 เทคนิค ดังนี้ 1) เทคนิคแลมป์ 2) เทคนิคอิมมูโน โครมาโตกราฟี 3) เทคนิค Lyophilization และ 4) เทคนิคการสกัดดีเอ็นเอของเชื้อวัณโรคจากการป้ายลิ้น โดยการเพิ่มการใช้อนุภาคแม่เหล็ก โดยมีจุดเด่นคือ สามารถเก็บตัวอย่างได้ง่ายในเด็กเล็กและผู้สูงอายุ สามารถเก็บรักษาที่ระดับอุณหภูมิห้อง ทำให้การขนส่งสะดวกขึ้น สามารถตรวจเชื้อวัณโรคน้อยที่สุดเพียง 1 เซลล์ และทราบผลการตรวจได้ภายใน 2 ชั่วโมง ที่สำคัญเป็นเครื่องมือที่มีราคาถูกเมื่อเปรียบเทียบกับการใช้เครื่อง GeneXPERT ที่องค์การอนามัยโลกแนะนำ
นอกจากนี้ ดร.วันเสด็จ เจริญรัมย์ ยังเป็นที่ปรึกษาโครงงานวิจัยเรื่อง “iTB Scanner: เครื่องตรวจเชื้อวัณโรคด้วยกล้องจุลทรรศน์อัจฉริยะ” ซึ่งได้รับรางวัลเหรียญทองแดง (Bronze Medal) จากเวทีนานาชาติ International Exhibition of Inventions Geneva 2025 ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 9 – 13 เมษายน 2568 ณ กรุงเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ โครงงานวิจัยของนักเรียนโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ชลบุรี คือ นายปีระกา พวงทอง และนายปัณธร ขุนโหร ภายใต้การดูแลของอาจารย์วิเชียร ดอนแรม โดยมี ดร.วันเสด็จ เจริญรัมย์ นักวิจัย ทีมวิจัยเทคโนโลยีวิศวกรรมชีวภาพและการตรวจวัด กลุ่มวิจัยเทคโนโลยีการตรวจวินิจฉัยและการค้นหาสารชีวภาพ ไบโอเทค และ นพ.แธนธรรพ์ แสงภู่ โรงพยาบาลเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี จังหวัดระยอง เป็นอาจารย์ที่ปรึกษาร่วม
ผลงานวิจัยนี้จึงได้พัฒนาเครื่องตรวจหาเชื้อวัณโรคด้วยกล้องจุลทรรศน์อัจฉริยะ (iTB Scanner) โดยการผสานเทคโนโลยีทางวิศวกรรมเครื่องกลกับปัญญาประดิษฐ์เพื่อการตรวจหาเชื้อวัณโรคด้วยวิธี Acid – Fast Bacillus (AFB) โดย iTB Scanner ที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย iCyto: Autoscope Vision ชุดอุปกรณ์เสริมสำหรับควบคุมการเลื่อนสไลด์และถ่ายภาพแบบอัตโนมัติ iScanner ซอฟต์แวร์สำหรับตรวจจับเชื้อเป้าหมายบนภาพถ่าย ซึ่งมีความแม่นยำในการตรวจหาเชื้อ 97 เปอร์เซ็นต์
โดย ดร.วันเสด็จ ให้คำปรึกษาและแนะนำแนวทางในการพัฒนา พร้อมทั้งให้นักเรียนได้เข้ามาทำการทดลองในห้องปฏิบัติการไบโอเทค รวมถึงจัดหาตัวอย่างทางคลินิกและช่วยทดสอบและประเมินประสิทธิภาพของสิ่งประดิษฐ์ เพื่อให้โครงงานสำเร็จลุล่วงตามเป้าประสงค์
