ชื่อโครงการ | ผลการเสริมน้ำกากส่าและอาหารข้นที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของโคนมทดแทน |
ผู้ดำเนินการ | นายสารกิจ ถวิลประวัติ นายจรูญโรจน์ จันทรศิริ ดร.ไกรลาศ เขียวทอง นายเทวา ฉวิงรัมย์ นายชัยกระมล คำเมือง |
ระยะเวลาดำเนินการ | 1 ปี |
งบประมาณ | 196,776 บาท (ใช้งบประมาณของกรมปศุสัตว์) |
วัตถุประสงค์ | การทดลองนี้เพื่อศึกษาอัตราการเจริญเติบโต ปริมาณการกินได้ ประสิทธิภาพการใช้อาหาร ต้นทุนและผลตอบแทนทางเศรษฐกิจเปรียบเทียบระหว่างการเสริมน้ำกากส่ากับอาหารข้นเลี้ยงโคนมทดแทน |
การทดลอง | โดยใช้โคพันธุ์ลูกผสมฟรีบราเพศเมีย น้ำหนักประมาณ 158-164 กิโลกรัม อายุประมาณ 9-10 เดือน จำนวน 8 ตัว แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มๆ ละ 4 ตัว ทำการสุ่มโคแต่ละตัวเข้ากลุ่มทดลองและสุ่มให้อาหารตามสิ่งทดลองต่างๆ คือ กลุ่มทดลองที่ 1 ปล่อยให้โคแทะเล็มแปลงหญ้าบางเวลา (some time grazing) และเสริมด้วยน้ำกากส่า 1.5 กิโลกรัม/ตัว/วัน และ กลุ่มทดลองที่ 2 ปล่อยให้โคแทะเล็มแปลงหญ้าบางเวลา (some time grazing) และเสริมด้วยอาหารข้น 0.5 กิโลกรัม/ตัว/วัน บันทึกปริมาณอาหารที่กินทุกวัน เพื่อให้ทราบปริมาณการกินได้และประสิทธิภาพการเปลี่ยนอาหาร ชั่งน้ำหนักโคเป็นรายตัวทุกเดือน เพื่อวัดการเปลี่ยนแปลงของน้ำหนักตัว บันทึกค่าใช้จ่ายทั้งหมดเพื่อคำนวณต้นทุนการผลิตและผลตอบแทนทางเศรษฐกิจ ตลอดระยะเวลาทดลองจนโคน้ำหนัก 300 กิโลกรัมขึ้นไป หรือโคแสดงอาการเป็นสัดครั้งแรกและผสมเทียมโค ดำเนินการทดลองที่ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์นครราชสีมา อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ระหว่างเดือน กันยายน 2552 – กันยายน 2553 |
ผลการทดลองพบว่า | อัตราการเจริญเติบโตของโคที่เสริมด้วยน้ำกากส่าเมื่อเทียบกับโคที่เสริมด้วยอาหารข้นเฉลี่ยไม่มีความแตกต่างกัน แต่มีแนวโน้มอัตราการเจริญเติบโตต่ำกว่าโคที่เสริมด้วยอาหารข้น (0.477 และ 0.509 กิโลกรัม/ตัว/วัน ตามลำดับ) และโคที่เสริมด้วยน้ำกากส่ากินอาหารได้เฉลี่ยน้อยกว่าโคที่เสริมด้วยอาหารข้น (26.79 และ 27.44 กิโลกรัม/ตัว/วัน,น้ำหนักสด ตามลำดับ) ขณะที่ปริมาณอาหารที่กินเฉลี่ยตลอดการทดลอง ไม่มีความแตกต่างกัน (6.38 และ 6.62 กิโลกรัม/ตัว/วัน,น้ำหนักแห้ง ตามลำดับ) ขณะที่โคกลุ่มที่เสริมด้วยน้ำกากส่าได้รับโปรตีนและพลังงานเฉลี่ยน้อยกว่าโคกลุ่มที่เสริมด้วยอาหารข้น (614 และ 689 กรัม/ตัว/วัน; 3.47 และ 3.56; น้ำหนักแห้ง ตามลำดับ) ส่วนประสิทธิภาพการเปลี่ยนอาหารในการเพิ่มน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมเฉลี่ยไม่มีความแตกต่างกัน แต่โคที่เสริมด้วยน้ำกากส่ามีแนวโน้มสูงกว่าโคที่เสริมด้วยอาหารข้น (13.37 และ 13.01 ตามลำดับ) สมรรถภาพการเจริญเติบโตของโคที่เสริมด้วยน้ำกากส่ามีอายุและน้ำหนักเฉลี่ยเมื่อเป็นสัดครั้งแรกน้อยกว่าโคที่เสริมด้วยอาหารข้น (18.5 และ 19 เดือน; 283 และ 304 กิโลกรัม ตามลำดับ) และโคที่เสริมด้วยน้ำกากส่ามีอายุและน้ำหนักเฉลี่ยเมื่อโคตั้งท้อง 3 เดือนน้อยกว่าโคที่เสริมด้วยอาหารข้น (25 และ 25.5 เดือน; 334 และ 342 กิโลกรัม ตามลำดับ) การเสริมด้วยน้ำกากส่าเปรียบเทียบกับเสริมด้วยอาหารข้นเลี้ยงโคนมทดแทน คิดเป็นต้นทุนรวมเท่ากับ 17,111 และ 17,301 บาท/ตัว โคที่เสริมด้วยน้ำกากส่า ได้ผลกำไรหรือผลตอบแทนสูงกว่าโคที่เสริมด้วยอาหารข้น (7,889 และ 7,699 บาท/ตัว; 46.10 และ 45.50% ตามลำดับ) |